Toen Valencia Donoe, ook bekend als ‘Brw Doll Licha’, op de verjaardag van haar dochter uit trots een angisa voor haar droeg, werd ze even later vriendelijk gecorrigeerd door haar tante.
“Je mag geen angisa voor je dochter dragen zolang zij nog geen pangi heeft gekregen,” kreeg ze te horen.
Ze besefte meteen dat waarschijnlijk veel mensen dit ook niet weten en besloot het te delen met MooiSuriname.
In de traditionele Saramaccaanse cultuur zijn er duidelijke richtlijnen voor wanneer een meisje of jongen bepaalde kledingstukken mag dragen.
Een meisje krijgt rond haar tiende tot dertiende levensjaar, vaak bij haar eerste menstruatie, een koto of koyo.
Dit markeert haar overgang naar de status van jonge vrouw. Pas daarna mag ze een pangi dragen.
Volgens de traditie mag een meisje zonder koyo geen pangi dragen, en al helemaal geen pangi die tot aan haar knieën komt.
Jongens daarentegen krijgen geen pangi, maar een kamisa – een bovenkleed dat vaak wordt uitgereikt rond hun tiende jaar of bij het ingaan van de puberteit.
Ook dit kledingstuk staat symbool voor de groei naar volwassenheid.
Volgens Valencia kiezen sommige ouders er tegenwoordig voor om hun dochter een pangi te geven als teken van correctie, bijvoorbeeld wanneer het meisje een misstap begaat.
Maar dat is volgens haar niet in lijn met de oorspronkelijke bedoeling van de traditie.
Een belangrijke kanttekening die Valencia maakt, is dat de tradities kunnen verschillen per stam.
Wat bij de ene stam vanzelfsprekend is, kan bij een andere stam juist ongepast zijn.
“Daarom is het zo belangrijk om de achtergrond en gewoonten van je eigen stam te kennen en te respecteren,” benadrukt ze.
De angisa – de hoofddoek die traditioneel boven de pangi wordt gedragen – heeft eveneens een diepere betekenis.
Niet alleen staat het dragen ervan soms symbool voor het hebben van een partner, maar de manier waarop de doek wordt gevouwen of geknoopt, vertelt een verhaal.
“Er zijn vouwstijlen die zeggen: ‘ik heb een man’, ‘ik ben beschikbaar’ of ‘laat me met rust’,” legt Valencia uit.
Tegenwoordig kiezen sommigen er ook voor om een persoonlijke tekst aan hun angisa toe te voegen – een naam, een levensmotto of zelfs een waarschuwing.
S. King is een gepassioneerde schrijfster met een voorliefde voor human interest verhalen. Ze schrijft met hart en ziel over het leven van Surinamers en brengt hun verhalen tot leven met gevoel en diepgang.
Voor contact: [email protected]